فضائل و سیره امام حسین (ع) : 709 - تقدس قیام امام حسین (ع ) نسبت به سایر قیام ها

  - تقدس قیام امام حسین (ع ) نسبت به سایر قیام ها

چه چیزى سبب مى شود كه قیامى مقدس و پاك و عظیم و مورد احترام مى شود تا آنجا كه ملاك و معیار حركت هاى دیگر و سكوت و سكون ها مى شود. مقدس مى شود یعنى مردم به چشمى به آن نگاه مى كنند كه به امور مافوق مادى و مافوق طبیعى نگاه مى كنند، عظیم و محترم مى شود، در حدى كه هیچ نهضتى با او قابل قیاس نیست ، حداكثر قابل تشبیه و پیروى است .

این قداست و اهمیت خارق العاده بعد از حدود چهارده قرن معلوم سه جهت است : عامل اول : قداست و تعالى و عظمت هدف كه آنچه هدف است حقیقت است نه منفعت خود، و لهذا مستم فداكارى و قربان كردن منفعت است براى حقیقت ، براى خدا، بدیهى است اگر كسى قیام كند براى اینكه به آب نانى برسد، جاه و مقامى كسب كند، پول و ثروت و قدرتى تحصیل كند و به قول حنظله باد غیسى براى كسب مهترى و یا به قول ناسیونالیست ها براى تعصبات ملى و وطنى قیام كند، چنین قیامى مقدس نیست ، بلكه از آن نظر كه مستم وسیله قرار دادن دیگران است محكوم است ، خواه موفق شود و خواه شكست بخورد. چنین قیامى معامله و تجارت است كه گاه سود دارد و گاهى زیان ، نه سود بردنش اهمیتى دارد و نه زیان بردنش ، اینگونه قیام ها مبارزه شخصى با شخص است به خاطر منافع ، و به همین دلیل بى ارزش است . اینكه امام به تبعیت از پدر بزرگوارش مى فرمود: علیه السلام اللهم انك تعلم انه لم یكن منا منافسه فى سلطان . ناظر به این است كه درد ما و آرزوى ما چه بوده است .

ولى اگر قیام و مبارزه ، مبارزه شخصى با شخص نبود، مبارزه به خاطر منافع نبود، بلكه مبارزه با نوعى عقیده و نوعى رژیم مبتنى بر ظلم و فساد و شرك و بت پرستى و براى رهایى بشریت از بردگى ها اجتماعى و خطرناك تر اعتقادى ، و بالاخره براى نجات بشریت از چنگال عفریت جهل و ضلالت و هیولاى ظلم و استبداد و استثمار بود و و بذل مهجته فیك لیستنفذ عبادك من الجهاله و حیره الضلاله و به انگیزه امر خدا و تحصیل رضاى حق بود كه ان صلاتى و نسكى و محیاى و مماتى لله رب العالمین بر اساس از خود گذشتگى و فداكارى بود، و خلاصه اگر خالصا لوجه اله بود و هیچ منفعتى نداشت ، بلكه منافع را به خاطر حقیقت به خط انداخت ؛چنین مبارزه اى چون جلوه اى از روح حقیقت پرستى بشر است و چون مصداق انى اعلم مالا تعلمون است ، طبعا تقدس و تعالى و عظمت پیدا مى كند. چنین مبارزه مصداق هجرت الى الله و الى الرسول است كه در حدیث آمده است . به عبارت دیگر یكه بعد قداست مربوط است به اینكه درد صاحب نهضت چه نوع دردى است و آرزویش چه نوع آرزویى است .

قیام امام حسین این عنصر را در اعلى واجد بود. منافعش كاملا تامین مى شد، ولى او حاضر شد براى نجات جهان اسلام و براى نجات مسلمین از چنگال ظلم ، جان و مال و تمام هستى خود را به خطر بیندازد، از این جهت صددرصد یك شهید و یك پاكباخته است ، بلكه سیدالشهداء و سالار پاكباختگان است .

عامل دومى كه به یك نهضت قداست و تعالى و جنبه جاودانى مى دهد، شرایط خاص محیط است . چراغ در روز روشن هیچ ارزشى ندارد و در شب مهتاب و هواى صاف و آسمان پرستاره ارزش كمى دارد، ولى در تاریكى مطلق كه چشم ، چشم را نمى بیند، ارزش زیادى دارد، مانند آبى است كه در بیابان بر تشنه اى ببارد؛ یا بارانى است كه در شدت بى آبى و خشكى و عطش محصول از ابر فرو ریزد. و به عبارت دیگر عامل دوم نوع قدرتى است كه با آن درگیر شده اند، در مقابل فرعون ها، نمردها، انا ربكم الاعلى ها، مغرورها، مستبدها، خونخوارها كه از شمشیرشان خون مى چكد.

پیغمبر اكرم فرمود: افضل الاعمال (یا: افضل الجهاد كلمه عدل عند امام جائر در شرایطى كه آزادى وجود دارد، از آزادى زدند هنر نیست ، ولى در شرایط كه استبداد وجود در كه آزادى وجود دارد، دم از آزادى زدن هنر نیست ، ولى در شرایطى كه استبداد و جور در نهایت قدرت ، حكومت مى كند، نفس ها در سینه ها حبس شده است ، زبان را از پشت گردن بیرون مى آورند، دست ها و پاها بریده مى شود، سرها بر نیزه ها بلند را از پشت گردن بیرون مى آورند، دست ها و پاها بریده مى شود، سرها بر نیزه ها بلند مى شود، یاس مطلق حكمفرما است و به تعبیر امیرالمومنین : یظن الظان الدنیا معقوله على بنى امیه (آرى ، در چنین شرایطى دم از آزادى هنر است .) مى فرماید: (خطبه 91): الا و ان اخوف الفتن عندى علیكم فتنه بنى امیه ، فانها فتنه عمیاء مظلمه : عمت خطتها، و خصت بلیتها، و اصاب الیلاء من ابصر فیها، و اخطا البلاء من عمى عنها. وایم الله لتجدین بنى امیه لكم ارباب سوء بعدى كالناب الضروس : تغذم بفیها، و تخبط بیدها، و تزبن برجلها، و تمنع درها، لا یزالون بكم حتى لا یتركوا منكم الا نافعا لهم او غیر ضائر بهم ، و لا یزال بلاوهم عنكم حتى لا یكون انتصار احداكم منهم الا كانتصار العبد من ربه .

از این نظر ارزش قیام از جنبه شهامت و حقیر شمردن دژخیمان و ستمگران و فرعون ها و نمرودها است . چنانكه مى دانیم قیام ابراهیم و موسى و عیسى و رسول اكرم در برابر این قدرت هاى حاكم اهریمنى بود، و همین كه شرایط نامساوى بود و یك تنه قیام مى كردند و مصداق كم من فئه قلیله غلبت فئه كثیره باذن الله بود، ارزش مى دهد به این قیام ها.

عجب است كه برخى - مثل نویسنده شهید جاوید - براى اینكه قیام امام حسین را موجه جلوه دهند سعى مى كنند به نحوى ثابت كنند كه مردم كوفه واقعا قدرتى بودند و قابل اعتماد بودند، در صورتى كه عظمت قیام قدرتى بودند و قابل اعتماد بودند، در صورتى كه غظمت قیام حسینى در این است كه (امام ) یك تنه قیام كرد، ولى اثر روحى و روانى اش در حدى بود كه آن روز را تكان داد و اثرش هنوز باقى است .

عامل سوم مربوط است به درجه روشن بینى ، به درجه آگاهى اجتماعى و به درجه جهت شناسى و به درجه خبرویت مانند یك پزشك آگاه كه هم بیمارى را مى شناسد و هم راه علاج را، هم به نوع خواب ملت آگاه است و هم به كیفیت بیدار كردن . این است كه این نهضت توام است با یك بینش و درك قوى و یك بصیرت خارق العاده و نافذ و یك دوربینى زیاد كه طبق مثل معروف : در خشت مى بیند آن چیزى را كه دیگران در آئینه نمى بینند. به اصطلاح قیام پیش رس (نه زودرس ) اعلام خطرى است قبل از آنكه دیگران خطر را احساس كنند.

عمده مطلب این بود كه یك جریان پشت پرده اى آن روز امویان داشتند كه امام حسین آن را رو كرد و به روى پرده آورد. حتى شرابخوارى یزید هم از نظر وسائل آن روز یك جریان پشت پرده بود كه بعدها به روى پرده آمد. ابوسفیان طرح یك تى را در خانه عثمان (ریخت ) كه فوق العاده خطرناك بود. گفت : یا بنى امیه ! تلقفوها تلقف الكره و لتصیرن الى اولادكم وراثه . (ظاهرا نظرش این بود كه با پشتوانه دینى و جعل احادیق این امر را موروثى كنند) اما والذى یحلف به ابوسفیان . . جمله امام حسین : و على الاسلام السلام اذا قد بلیت الامه براع مثل یزید . شاید نظر است به عملى شدن ابوسفیان .

اینكه امام حسین به اثر كارش ایمان داشت و مكرر مى گفت : بعد از من اینها سرنگون خواهند شد، دلیل دیگرى بر درك قوى آن حضرت . (781)